Việc đòi bồi thường thiệt hại khi quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị xâm phạm là quyền dân sự được pháp luật bảo vệ. Vậy quy trình khởi kiện bồi thường thiệt hại thực hiện như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ các bước cần thiết, căn cứ pháp lý liên quan và lưu ý quan trọng khi tiến hành khởi kiện.1. Quy định về nghĩa vụ bồi thường thiệt hại theo pháp luật mới nhất Căn cứ pháp lý:Điều 13 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:“Cá nhân, pháp nhân có quyền dân sự bị xâm phạm được bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.” Như vậy, nếu bạn bị xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, sức khỏe, tài sản… thì có quyền yêu cầu bồi thường toàn bộ thiệt hại. Trường hợp không phải bồi thường:Một số trường hợp pháp luật miễn trách nhiệm bồi thường, cụ thể:Tài sản tặng cho có khuyết tật mà bên tặng không biết (Điều 461). Tài sản bị mất, hư hỏng do sự kiện bất khả kháng trong quá trình vận chuyển (khoản 3 Điều 541) Thiệt hại xảy ra do lỗi của bên bị thiệt hại hoặc sự kiện bất khả kháng, nếu không có thỏa thuận khác (khoản 2 Điều 584).  2. Thủ tục khởi kiện đòi bồi thường thiệt hạiTrường hợp nên khởi kiện:Hai bên không thể thỏa thuận mức bồi thường.Hành vi xâm phạm gây thiệt hại đến quyền lợi cá nhân, tổ chức (ngoài hợp đồng).Căn cứ pháp lý:Khoản 6 Điều 26 và Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:Người bị thiệt hại có thể tự mình hoặc thông qua đại diện hợp pháp khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bồi thường.Điều kiện khởi kiện:Có thiệt hại thực tế.Có hành vi trái pháp luật.Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại.Có lỗi của bên gây thiệt hại.3. Hồ sơ khởi kiện bồi thường thiệt hại gồm những gì?Theo khoản 1 Điều 189 BLTTDS, hồ sơ khởi kiện gồm:Đơn khởi kiện, ghi rõ:Ngày, tháng, năm làm đơnTên Tòa án tiếp nhậnHọ tên, địa chỉ người khởi kiện, người bị kiện, người liên quanYêu cầu khởi kiệnCăn cứ pháp lý và chứng cứ kèm theoChứng cứ tài liệu liên quan:Giấy tờ cá nhân (CMND/CCCD, hộ khẩu)Bằng chứng thiệt hại: hóa đơn viện phí, chi phí đi lại, sửa chữa tài sản, kết luận thương tích...Biên bản vi phạm (nếu có)4. Nơi nộp hồ sơ khởi kiệnTòa án nhân dân cấp huyện nơi người bị kiện cư trú hoặc làm việc (Điều 35, điểm a khoản 1 Điều 39 BLTTDS).Với các tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc phức tạp hơn, có thể thuộc thẩm quyền của TAND cấp tỉnh. Lưu ý quan trọng khi khởi kiện Nên thu thập đầy đủ chứng cứ chứng minh thiệt hại và lỗi của đối phương.Có thể nhờ luật sư tư vấn để đảm bảo hồ sơ đầy đủ, tăng khả năng thắng kiện.Trong một số trường hợp cần hòa giải trước khi khởi kiện (ví dụ tranh chấp đất đai theo Luật Đất đai). Kết luậnThủ tục khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại là quyền hợp pháp của người bị thiệt hại khi không đạt được thỏa thuận với bên gây thiệt hại. Việc nắm rõ quy trình và quy định pháp luật là điều kiện tiên quyết giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình hiệu quả và đúng luật.Nếu bạn cần tư vấn hoặc hỗ trợ soạn hồ sơ khởi kiện, đừng ngần ngại liên hệ với luật sư chuyên môn để được hỗ trợ chi tiết. Câu hỏi thường gặp:1. Người nước ngoài có quyền khởi kiện đòi bồi thường tại Việt Nam không? Trả lời:Có. Theo Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người nước ngoài cư trú hợp pháp tại Việt Nam hoặc có quyền và lợi ích bị xâm phạm tại Việt Nam có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân Việt Nam. Tuy nhiên, nếu vụ việc có yếu tố nước ngoài, thẩm quyền có thể thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh theo Điều 37 BLTTDS.2.Sau bao lâu kể từ ngày xảy ra thiệt hại thì người bị hại có thể khởi kiện?Trả lời:Thời hiệu khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại là 03 năm kể từ ngày người bị thiệt hại biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm (theo Điều 588 Bộ luật Dân sự 2015). Nếu quá thời hiệu này, Tòa án có thể từ chối giải quyết, trừ một số trường hợp đặc biệt.3. Có bắt buộc phải hòa giải trước khi khởi kiện không? Trả lời:Không phải mọi vụ việc đều cần hòa giải. Theo Điều 202 Luật Tố tụng Dân sự 2015, hòa giải chỉ bắt buộc đối với một số loại tranh chấp như đất đai theo quy định của Luật Đất đai. Đối với bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, không bắt buộc phải hòa giải trước khi khởi kiện nhưng có thể tự nguyện thực hiện để tiết kiệm thời gian, chi phí.4. Trường hợp người gây thiệt hại không có khả năng chi trả thì sao?Trả lời:Nếu người gây thiệt hại không có khả năng tài chính để bồi thường ngay một lần, Tòa án có thể xem xét cho trả dần hoặc trả theo phương án phù hợp (theo thực tế khả năng tài chính và nguyên tắc thiện chí bồi thường). Tuy nhiên, quyền yêu cầu thi hành án của người bị thiệt hại vẫn được đảm bảo và có thể kê biên tài sản thi hành án theo Luật Thi hành án Dân sự.

Trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự tại Tòa án, đương sự không chỉ cần chuẩn bị hồ sơ pháp lý đầy đủ mà còn phải nắm rõ các loại phí trong tố tụng dân sự. Việc hiểu đúng, hiểu đủ về án phí, lệ phí và các chi phí liên quan sẽ giúp bạn chủ động hơn trong quá trình khởi kiện, phòng tránh rủi ro tài chính và đảm bảo quyền lợi hợp pháp.  1. Phí và lệ phí trong tố tụng dân sự là gì?Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, đây là các khoản tiền mà nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan cần nộp để thực hiện các thủ tục tố tụng. Gồm:Tiền tạm ứng án phí và lệ phí Án phí sơ thẩm, phúc thẩm Chi phí ủy thác tư pháp Chi phí xem xét, thẩm định tại chỗ Chi phí giám định, định giá tài sản Chi phí cho người làm chứng, người phiên dịch và luật sư 2. Các loại án phí, lệ phí cơ bản trong tố tụng dân sựTiền tạm ứng án phí và lệ phíĐây là khoản tiền đương sự phải tạm nộp trước khi Tòa thụ lý vụ án. Bao gồm:  *  Án phí sơ thẩm, phúc thẩm  *   Lệ phí giải quyết việc dân sự (ví dụ: nộp đơn yêu cầu tuyên bố mất tích)  Lưu ý: Theo Điều 143, 144 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các khoản này phải nộp vào Kho bạc Nhà nước, trừ trường hợp được hoàn lại nếu không phải chịu chi phí theo bản án, quyết định của Tòa.  3. Chi phí ủy thác tư pháp ra nước ngoàiÁp dụng khi Tòa cần gửi tài liệu, giấy tờ, triệu tập nhân chứng ở nước ngoài.Căn cứ pháp lý: Điều 151 và 154 BLTTDS 2015 Chi phí này thường khá cao do liên quan đến thủ tục quốc tế và được tạm ứng trước bởi người yêu cầu.  Điểm cộng: Nếu Tòa quyết định bạn không phải chịu, người chịu trách nhiệm sẽ hoàn trả lại số tiền bạn đã ứng. 4. Chi phí xem xét, thẩm định tại chỗDành cho những vụ án cần xác minh hiện trạng như: tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất...Theo Điều 155–156 BLTTDS, chi phí này do người yêu cầu chịu trước, nhưng có thể được hoàn lại nếu không phải chịu theo phán quyết của Tòa.  Mẹo hay: Nếu bạn chắc chắn quyền sử dụng hoặc sở hữu tài sản thuộc về mình, bạn nên yêu cầu xem xét tại chỗ để tăng tính thuyết phục cho Tòa.  5. Chi phí giám định, định giá tài sảnÁp dụng khi cần xác định giá trị tài sản, tình trạng sức khỏe, ADN... phục vụ giải quyết vụ án.Căn cứ: Điều 159 và 163 BLTTDS Do Hội đồng định giá hoặc đơn vị giám định chuyên môn thực hiện, và bạn cần tạm ứng chi phí.  Thực tiễn: Các vụ tranh chấp di sản thừa kế, chia tài sản vợ chồng sau ly hôn thường cần loại chi phí này.  6. Chi phí cho người làm chứngNgười đề nghị Tòa triệu tập nhân chứng phải chịu chi phí, trừ khi lời làm chứng đúng sự thật và trùng khớp với yêu cầu của người đề nghị (Điều 167).Gợi ý: Hãy thỏa thuận rõ ràng với nhân chứng trước về các khoản hỗ trợ để tránh hiểu nhầm, mâu thuẫn. 7. Chi phí thuê luật sư, người phiên dịchChi phí thuê luật sư: Thỏa thuận giữa đương sự và luật sư (Điều 168 BLTTDS) Chi phí phiên dịch: Do người yêu cầu chịu, trừ trường hợp Tòa yêu cầu thì chi phí do ngân sách chi trả.  Nên lựa chọn luật sư am hiểu chuyên môn tố tụng dân sự để bảo vệ quyền lợi tối đa cho mình. Tổng kếtViệc hiểu và chuẩn bị đúng các loại phí trong tố tụng dân sự không chỉ giúp bạn chủ động về tài chính, mà còn gia tăng cơ hội thắng kiện. Đừng để thiếu hiểu biết pháp lý khiến bạn rơi vào thế bị động!Nếu bạn đang cần tư vấn cụ thể cho vụ việc dân sự của mình, hãy liên hệ ngay với Luật sư chuyên trách để được hỗ trợ nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.Tham khảo pháp lý:Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (cập nhật mới nhất đến năm 2025) Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 quy định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án Câu hỏi thường gặp 1.Ai là người phải nộp án phí và lệ phí trong vụ án dân sự?➡ Theo quy định, người thua kiện là người phải chịu án phí dân sự sơ thẩm hoặc phúc thẩm. Trong một số trường hợp, các bên đương sự có thể thỏa thuận chia sẻ nghĩa vụ này hoặc được miễn/giảm nếu thuộc diện chính sách (người nghèo, người có công...).2.Tôi có thể yêu cầu hoàn lại tiền tạm ứng án phí không?➡ Có. Nếu bản án tuyên rằng bạn không phải chịu án phí, hoặc số tiền tạm ứng đã nộp nhiều hơn mức phí thực tế, bạn sẽ được Tòa án hoàn trả phần tiền thừa thông qua cơ quan thi hành án dân sự.3.Tôi có thể không nộp án phí nếu là người khởi kiện không?➡ Không hẳn. Khi nộp đơn khởi kiện, bạn vẫn phải nộp tiền tạm ứng án phí sơ thẩm, trừ trường hợp được Tòa án cho miễn hoặc hoãn nộp theo yêu cầu có lý do chính đáng (thuộc diện khó khăn, không có khả năng tài chính, v.v...). Án phí dân sự được tính theo giá trị tranh chấp thế nào?➡ Án phí được chia thành án phí có giá ngạch và không có giá ngạch:Với vụ án có giá ngạch (tranh chấp tài sản), án phí được tính theo % giá trị tài sản tranh chấp theo khung do Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 quy định. Với vụ án không có giá ngạch (ly hôn không có tranh chấp tài sản), mức án phí được quy định cố định. 

 Ly hôn đơn phương là gì?Ly hôn đơn phương là hình thức chấm dứt hôn nhân do một bên vợ hoặc chồng yêu cầu, không có sự đồng thuận của người còn lại. Đây là quyền pháp lý hợp pháp được pháp luật Việt Nam bảo vệ, song cần thỏa mãn các điều kiện cụ thể. Căn cứ pháp lý:Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014;Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.Điều kiện được ly hôn đơn phươngTòa án chỉ giải quyết đơn phương ly hôn nếu có căn cứ rõ ràng, bao gồm:Bạo lực gia đình: Gây tổn hại nghiêm trọng về thể chất, tinh thần; Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng: Bỏ bê, ngoại tình, xúc phạm, gây tổn thương kéo dài; Hôn nhân rơi vào tình trạng trầm trọng, không thể kéo dài; Một bên bị Tòa án tuyên bố mất tích. Nếu bạn có đầy đủ bằng chứng cho các hành vi này, bạn có quyền ly hôn đơn phương mà không cần sự đồng thuận của người còn lại.  Hồ sơ ly hôn đơn phương gồm những gì? Khi đáp ứng điều kiện ly hôn đơn phương, bạn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ sau: * Đơn xin ly hôn đơn phương (theo mẫu của Tòa án); * Bản sao công chứng CMND/CCCD còn hiệu lực; *  Bản gốc Giấy đăng ký kết hôn; * Bản sao giấy khai sinh của con (nếu có con chung); *  Giấy tờ chứng minh tài sản chung nếu có tranh chấp (ví dụ: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm,…);  Giấy tờ chứng minh nơi cư trú của bị đơn; Các giấy tờ khác: Đơn trình bày nguyện vọng nuôi con, tài liệu chứng minh vi phạm (tin nhắn, đơn từ, biên bản hòa giải,...). Lưu ý: Hồ sơ thiếu, sai lệch sẽ khiến Tòa trả lại đơn hoặc kéo dài thời gian xử lý. Thủ tục ly hôn đơn phương: 7 bước theo luậtDưới đây là quy trình xử lý đơn phương ly hôn Căn cứ theo các quy định tại Điều 191, 195, 196, 197, 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, trình từ đơn phương ly hôn thực hiện như sau: Bước 1: Nộp đơn khởi kiệnNộp đơn trực tiếp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú hoặc qua đường bưu điện. Bước 2: Nộp tạm ứng án phíTòa gửi thông báo tạm ứng án phí trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận đơn. Bạn phải nộp khoản phí này đúng hạn. Bước 3: Thụ lý vụ ánSau khi nộp án phí, Tòa sẽ ra thông báo thụ lý vụ án trong vòng 3 ngày làm việc. Bước 4: Chuẩn bị xét xửGiai đoạn này bao gồm:Hòa giải tại Tòa án (bắt buộc theo quy định); Cung cấp tài liệu, chứng cứ bổ sung.  Bước 5: Công khai chứng cứCác bên cung cấp chứng cứ, đối chất nếu có tranh chấp về con, tài sản, nợ nần,… Bước 6: Mở phiên tòa sơ thẩmTòa mở phiên xét xử sơ thẩm. Các bên được trình bày ý kiến, yêu cầu liên quan. Bước 7: Ra bản án ly hônNếu đủ điều kiện, Thẩm phán ra bản án chấp thuận yêu cầu ly hôn đơn phương.  Thời gian giải quyết ly hôn đơn phương bao lâu?Thông thường: 4 – 6 tháng; Nếu bị đơn cố tình vắng mặt, trì hoãn: Có thể kéo dài đến 9 – 12 tháng.  Lưu ý: Trường hợp tranh chấp tài sản hoặc quyền nuôi con phức tạp có thể kéo dài hơn. Quyền nuôi con và chia tài sản khi ly hôn đơn phương1. Quyền nuôi con:Tòa căn cứ vào: *Điều kiện kinh tế, thời gian chăm sóc con; *Độ tuổi của con (dưới 36 tháng tuổi ưu tiên mẹ);  * Nguyện vọng của con (trên 7 tuổi). 2. Chia tài sản:Tài sản chung được chia theo nguyên tắc công bằng, có tính đến:Công sức đóng góp; Lỗi của mỗi bên; Hoàn cảnh nuôi con. Tài sản riêng: Không chia. Câu hỏi thường gặp:1.Người còn lại không hợp tác, cố tình tránh mặt – có ly hôn đơn phương được không?Trả lời:Có. Theo pháp luật hiện hành (Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014), bạn hoàn toàn có quyền đơn phương ly hôn dù người còn lại không hợp tác, không ký đơn hoặc cố tình vắng mặt.Trong trường hợp này, bạn cần:Cung cấp địa chỉ cư trú chính xác của người kia; Nộp đơn ly hôn đơn phương và hồ sơ đầy đủ; Tòa án sẽ tiến hành triệu tập nhiều lần. Nếu bị đơn vẫn vắng mặt không lý do chính đáng, Tòa án vẫn có thể xét xử vắng mặt theo thủ tục đơn phương và ra phán quyết. Gợi ý: Bạn nên có luật sư hỗ trợ để tránh bị trả hồ sơ hoặc kéo dài thời gian xét xử.2. Không biết bắt đầu từ đâu để nộp đơn ly hôn đơn phương?Trả lời:Đừng lo! Dưới đây là hướng dẫn cụ thể để bạn bắt đầu: Bước 1: Soạn đơn ly hôn đơn phương theo mẫu và chuẩn bị các giấy tờ cần thiết: CMND/CCCD, giấy đăng ký kết hôn, giấy khai sinh con, sổ hộ khẩu, tài liệu về tài sản chung,…Bước 2: Xác định Tòa án nhân dân có thẩm quyền (thường là nơi bị đơn cư trú) để nộp đơn trực tiếp hoặc qua bưu điện. Bước 3: Sau khi Tòa án nhận đơn và thông báo nộp án phí, bạn cần nộp đúng hạn để được thụ lý. Nếu bạn cảm thấy bối rối, chưa nắm rõ trình tự, hãy liên hệ với luật sư ly hôn chuyên nghiệp – chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn soạn hồ sơ chuẩn, nộp đơn đúng nơi, giúp mọi thủ tục diễn ra trơn tru. 3. Hồ sơ bị thiếu, bị Tòa trả lại – phải làm sao?Trả lời:Tòa án sẽ trả lại đơn khởi kiện nếu hồ sơ không đầy đủ hoặc không hợp lệ. Một số lỗi thường gặp gồm:Thiếu giấy đăng ký kết hôn bản gốc; Thiếu xác nhận nơi cư trú của bị đơn; Thiếu đơn trình bày lý do ly hôn rõ ràng; Đơn sai mẫu, không ký tên hoặc ký sai đối tượng. Nếu Tòa trả lại đơn:Bạn cần xem kỹ thông báo lý do; Bổ sung hoặc chỉnh sửa hồ sơ đúng yêu cầu; Sau đó nộp lại trong thời gian cho phép hoặc đúng thẩm quyền. Giải pháp tốt nhất: Nhờ luật sư soát hồ sơ và hỗ trợ nộp lại để tránh bị từ chối nhiều lần – vừa tiết kiệm thời gian, vừa bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn.

 Ly hôn đơn phương là gì?Ly hôn đơn phương là hình thức chấm dứt hôn nhân do một bên vợ hoặc chồng yêu cầu, không có sự đồng thuận của người còn lại. Đây là quyền pháp lý hợp pháp được pháp luật Việt Nam bảo vệ, song cần thỏa mãn các điều kiện cụ thể. Căn cứ pháp lý:Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014; Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.Điều kiện được ly hôn đơn phươngTòa án chỉ giải quyết đơn phương ly hôn nếu có căn cứ rõ ràng, bao gồm:Bạo lực gia đình: Gây tổn hại nghiêm trọng về thể chất, tinh thần; Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng: Bỏ bê, ngoại tình, xúc phạm, gây tổn thương kéo dài; Hôn nhân rơi vào tình trạng trầm trọng, không thể kéo dài; Một bên bị Tòa án tuyên bố mất tích.  Nếu bạn có đầy đủ bằng chứng cho các hành vi này, bạn có quyền ly hôn đơn phương mà không cần sự đồng thuận của người còn lại.  Hồ sơ ly hôn đơn phương gồm những gì?Khi đáp ứng điều kiện ly hôn đơn phương, bạn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ sau: Đơn xin ly hôn đơn phương (theo mẫu của Tòa án);  Bản sao công chứng CMND/CCCD còn hiệu lực;  Bản gốc Giấy đăng ký kết hôn;  Bản sao giấy khai sinh của con (nếu có con chung); Giấy tờ chứng minh tài sản chung nếu có tranh chấp (ví dụ: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm,…);  Giấy tờ chứng minh nơi cư trú của bị đơn;  Các giấy tờ khác: Đơn trình bày nguyện vọng nuôi con, tài liệu chứng minh vi phạm (tin nhắn, đơn từ, biên bản hòa giải,...).  Lưu ý: Hồ sơ thiếu, sai lệch sẽ khiến Tòa trả lại đơn hoặc kéo dài thời gian xử lý.Thủ tục ly hôn đơn phương: 7 bước theo luậtDưới đây là quy trình xử lý đơn phương ly hôn Căn cứ theo các quy định tại Điều 191, 195, 196, 197, 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, trình từ đơn phương ly hôn thực hiện như sau: Bước 1: Nộp đơn khởi kiệnNộp đơn trực tiếp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú hoặc qua đường bưu điện. Bước 2: Nộp tạm ứng án phíTòa gửi thông báo tạm ứng án phí trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận đơn. Bạn phải nộp khoản phí này đúng hạn. Bước 3: Thụ lý vụ ánSau khi nộp án phí, Tòa sẽ ra thông báo thụ lý vụ án trong vòng 3 ngày làm việc. Bước 4: Chuẩn bị xét xửGiai đoạn này bao gồm:Hòa giải tại Tòa án (bắt buộc theo quy định); Cung cấp tài liệu, chứng cứ bổ sung.  Bước 5: Công khai chứng cứCác bên cung cấp chứng cứ, đối chất nếu có tranh chấp về con, tài sản, nợ nần,… Bước 6: Mở phiên tòa sơ thẩmTòa mở phiên xét xử sơ thẩm. Các bên được trình bày ý kiến, yêu cầu liên quan. Bước 7: Ra bản án ly hônNếu đủ điều kiện, Thẩm phán ra bản án chấp thuận yêu cầu ly hôn đơn phương. Thời gian giải quyết ly hôn đơn phương bao lâu?Thông thường: 4 – 6 tháng; Nếu bị đơn cố tình vắng mặt, trì hoãn: Có thể kéo dài đến 9 – 12 tháng.  Lưu ý: Trường hợp tranh chấp tài sản hoặc quyền nuôi con phức tạp có thể kéo dài hơn. Quyền nuôi con và chia tài sản khi ly hôn đơn phương1. Quyền nuôi con:Tòa căn cứ vào:Điều kiện kinh tế, thời gian chăm sóc con; Độ tuổi của con (dưới 36 tháng tuổi ưu tiên mẹ); Nguyện vọng của con (trên 7 tuổi). 2. Chia tài sản:Tài sản chung được chia theo nguyên tắc công bằng, có tính đến:Công sức đóng góp; Lỗi của mỗi bên; Hoàn cảnh nuôi con. ???? Tài sản riêng: Không chia.Câu hỏi thường gặp:Người còn lại không hợp tác, cố tình tránh mặt – có ly hôn đơn phương được không?Trả lời:Có. Theo pháp luật hiện hành (Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014), bạn hoàn toàn có quyền đơn phương ly hôn dù người còn lại không hợp tác, không ký đơn hoặc cố tình vắng mặt.Trong trường hợp này, bạn cần:Cung cấp địa chỉ cư trú chính xác của người kia; Nộp đơn ly hôn đơn phương và hồ sơ đầy đủ; Tòa án sẽ tiến hành triệu tập nhiều lần. Nếu bị đơn vẫn vắng mặt không lý do chính đáng, Tòa án vẫn có thể xét xử vắng mặt theo thủ tục đơn phương và ra phán quyết.  Gợi ý: Bạn nên có luật sư hỗ trợ để tránh bị trả hồ sơ hoặc kéo dài thời gian xét xử. Không biết bắt đầu từ đâu để nộp đơn ly hôn đơn phương?Trả lời:Đừng lo! Dưới đây là hướng dẫn cụ thể để bạn bắt đầu: Bước 1: Soạn đơn ly hôn đơn phương theo mẫu và chuẩn bị các giấy tờ cần thiết: CMND/CCCD, giấy đăng ký kết hôn, giấy khai sinh con, sổ hộ khẩu, tài liệu về tài sản chung,…Bước 2: Xác định Tòa án nhân dân có thẩm quyền (thường là nơi bị đơn cư trú) để nộp đơn trực tiếp hoặc qua bưu điện. Bước 3: Sau khi Tòa án nhận đơn và thông báo nộp án phí, bạn cần nộp đúng hạn để được thụ lý. Nếu bạn cảm thấy bối rối, chưa nắm rõ trình tự, hãy liên hệ với luật sư ly hôn chuyên nghiệp – chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn soạn hồ sơ chuẩn, nộp đơn đúng nơi, giúp mọi thủ tục diễn ra trơn tru. 3. Hồ sơ bị thiếu, bị Tòa trả lại – phải làm sao?Trả lời:Tòa án sẽ trả lại đơn khởi kiện nếu hồ sơ không đầy đủ hoặc không hợp lệ. Một số lỗi thường gặp gồm:Thiếu giấy đăng ký kết hôn bản gốc; Thiếu xác nhận nơi cư trú của bị đơn; Thiếu đơn trình bày lý do ly hôn rõ ràng; Đơn sai mẫu, không ký tên hoặc ký sai đối tượng. Nếu Tòa trả lại đơn:Bạn cần xem kỹ thông báo lý do; Bổ sung hoặc chỉnh sửa hồ sơ đúng yêu cầu; Sau đó nộp lại trong thời gian cho phép hoặc đúng thẩm quyền. Giải pháp tốt nhất: Nhờ luật sư soát hồ sơ và hỗ trợ nộp lại để tránh bị từ chối nhiều lần – vừa tiết kiệm thời gian, vừa bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn.

Câu hỏi phổ biến: Người đang chấp hành án tù có quyền ủy quyền không?Đây là thắc mắc phổ biến từ phía thân nhân hoặc chính người đang chấp hành hình phạt tù liên quan đến các quyền dân sự, tài sản hoặc thủ tục pháp lý khác bên ngoài trại giam. Theo pháp luật Việt Nam hiện hành, người đang chấp hành hình phạt tù vẫn có quyền thực hiện việc ủy quyền trong nhiều trường hợp nhất định. Bài viết này sẽ tư vấn đầy đủ, dễ hiểu và đúng quy định pháp luật giúp quý khách hàng có định hướng rõ ràng. 1. Người chấp hành hình phạt tù có được ủy quyền giải quyết vụ án dân sự?Câu trả lời là: CóTheo:Khoản 1, Điều 68 và khoản 1, 2 Điều 69 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015; Điều 27 Luật Thi hành án hình sự 2019,Không có quy định nào hạn chế người đang thi hành án tù khỏi việc thực hiện quyền ủy quyền trong các vụ án dân sự. Người này vẫn được công nhận là đương sự hợp pháp, có năng lực hành vi tố tụng, và được quyền:Tự mình hoặc ủy quyền cho người khác tham gia giải quyết vụ án dân sự tại Tòa án; Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình theo quy định pháp luật.Ví dụ: Một người đang thi hành án tù vẫn có thể ủy quyền cho vợ/chồng hoặc luật sư đại diện trong vụ tranh chấp đất đai với hàng xóm.  2. Người chấp hành hình phạt tù có thể ủy quyền giải quyết việc dân sự?Câu trả lời là: Được ủy quyền, trừ một số trường hợp đặc biệt.Theo Điều 68 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, người yêu cầu giải quyết việc dân sự vẫn được coi là đương sự. Pháp luật hiện hành không hạn chế người thi hành án tù khỏi việc tham gia giải quyết các “việc dân sự” thông qua hình thức ủy quyền hợp pháp.Tuy nhiên, theo quy định, một số trường hợp không được ủy quyền, bao gồm:Đăng ký kết hôn; Ly hôn; Nhận cha, mẹ, con; Lập di chúc cho bản thân; Giao dịch có xung đột quyền, lợi ích với người được ủy quyền; Đã được người khác ủy quyền trong vụ việc có quyền, lợi ích đối lập.Tóm lại: Hầu hết các thủ tục hành chính, dân sự đều có thể thực hiện qua ủy quyền, trừ các thủ tục liên quan đến nhân thân không thể thay thế. 3. Người đang chấp hành án tù có được ủy quyền mua bán tài sản không?Câu trả lời: Hoàn toàn được, nếu đúng theo quy định pháp luật.Theo:Điểm e Khoản 1 Điều 27 Luật Thi hành án hình sự 2019, Các điều từ 134 – 138 Bộ luật Dân sự 2015, Phạm nhân được phép:“Tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật.” Nghĩa là người đang thi hành án tù:Được phép ủy quyền cho người khác mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cầm cố, ký gửi tài sản,… Được phép lập giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền thông qua công chứng, chứng thực đúng quy trình.Lưu ý:Việc ủy quyền cần được lập thành văn bản, có chứng thực của trại giam hoặc cơ quan công chứng được ủy quyền theo quy định. Nếu liên quan đến bất động sản, tài sản lớn: Cần có công chứng viên xác thực và hồ sơ pháp lý đầy đủ.  Kết luận: Người chấp hành án tù vẫn có quyền ủy quyền – miễn là đúng pháp luật.Người đang chấp hành hình phạt tù không bị tước bỏ quyền dân sự, trừ những quyền bị giới hạn rõ ràng theo bản án. Do đó, việc ủy quyền để thực hiện các thủ tục pháp lý, dân sự, hoặc giao dịch tài sản là hoàn toàn hợp pháp, nếu tuân thủ trình tự và nội dung phù hợp pháp luật.  Câu hỏi thường gặp :1. Bạn đang gặp khó khăn khi làm giấy ủy quyền cho người thân đang chấp hành án tù?Trả lời:Việc làm giấy ủy quyền cho người đang thi hành án hoàn toàn hợp pháp, miễn là đúng trình tự. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý về nơi xác nhận giấy ủy quyền (có thể là trại giam hoặc cơ quan công chứng) và nội dung ủy quyền phải không trái quy định pháp luật. Luật sư có thể hỗ trợ bạn từ khâu soạn thảo đến làm việc với cơ quan liên quan.2.  Không rõ thủ tục ủy quyền thế nào khi người nhà đang thi hành án?Trả lời:Thủ tục bao gồm các bước cơ bản:Xác định nội dung cần ủy quyền (dân sự, tài sản, đại diện pháp lý...); Soạn giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền theo đúng mẫu pháp luật; Xin xác nhận từ trại giam (nơi người đang thi hành án bị giam giữ) hoặc đăng ký công chứng theo trường hợp cụ thể; Nộp hồ sơ đến cơ quan chức năng nếu thực hiện thủ tục hành chính, tố tụng, chuyển nhượng tài sản. Việc này sẽ nhanh và an toàn hơn nếu bạn có luật sư đồng hành.3. Bạn cần luật sư tư vấn soạn thảo giấy ủy quyền đúng quy định pháp luật?Trả lời:Đội ngũ luật sư của chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ:Soạn thảo mẫu giấy ủy quyền chuẩn pháp lý, đúng loại vụ việc; Hướng dẫn làm việc với trại giam, công an, tòa án, công chứng; Đảm bảo giấy tờ được chấp nhận khi thực hiện thủ tục tại các cơ quan nhà nước.  

Trong các vụ việc dân sự, việc chứng minh yêu cầu hoặc phản bác yêu cầu là một phần thiết yếu của quy trình tố tụng. Hiểu đúng về nghĩa vụ chứng minh giúp đương sự chủ động trong việc thu thập tài liệu, tăng khả năng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trước Tòa án. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể theo quy định mới nhất của pháp luật Việt Nam. Nghĩa Vụ Chứng Minh Trong Tố Tụng Dân Sự Thuộc Về Ai?Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, nghĩa vụ chứng minh thuộc về các đương sự, tức là những người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong vụ án hoặc việc dân sự.Cụ thể:Người yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp phải thu thập và giao nộp tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp. Người phản đối yêu cầu của bên còn lại cũng phải có nghĩa vụ chứng minh sự phản đối đó. Cơ quan, tổ chức, cá nhân bảo vệ lợi ích công cộng, Nhà nước hoặc người khác cũng phải cung cấp tài liệu chứng minh yêu cầu của họ là chính đáng. Trong trường hợp không chứng minh hoặc chứng minh không đầy đủ, Tòa án sẽ căn cứ vào tài liệu, chứng cứ đã thu thập được để giải quyết vụ án.   Các Trường Hợp Miễn Nghĩa Vụ Chứng MinhKhông phải tất cả các bên đều bắt buộc phải chứng minh. Theo luật định, một số đối tượng được miễn nghĩa vụ chứng minh:Người tiêu dùng khi khởi kiện không cần chứng minh lỗi của tổ chức/cá nhân kinh doanh. Bên kinh doanh phải chứng minh họ không có lỗi. Người lao động, trong một số trường hợp, không phải cung cấp tài liệu nếu tài liệu đó do người sử dụng lao động giữ. Tổ chức xã hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của doanh nghiệp bị kiện.  Những Tình Tiết Không Cần Chứng MinhTheo Điều 92 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các tình tiết, sự kiện sau không cần chứng minh:Những điều hiển nhiên, được tất cả mọi người biết và được Tòa án thừa nhận. Những nội dung đã được xác định trong bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật. Tình tiết được ghi trong văn bản có công chứng, chứng thực hợp pháp, trừ trường hợp có nghi vấn về tính khách quan. Những điều được bên kia thừa nhận hoặc không phản đối rõ ràng trước Tòa.  Câu Hỏi Thường Gặp:1.Nếu không có chứng cứ thì có được khởi kiện không?Trả lời: Có thể khởi kiện, nhưng nếu không nộp được chứng cứ hợp lệ, Tòa án có thể bác yêu cầu do thiếu căn cứ pháp lý. Trong một số trường hợp, Tòa sẽ hỗ trợ thu thập chứng cứ nếu phù hợp pháp luật.Trường hợp nào thì người lao động không cần cung cấp tài liệu chứng minh?Trả lời: Nếu tài liệu chứng cứ do người sử dụng lao động quản lý, người lao động không buộc phải nộp, và người sử dụng lao động sẽ phải giao nộp tài liệu đó.2.Tình tiết nào thì được coi là không cần chứng minh?Trả lời:Điều rõ ràng, ai cũng biết. Đã có trong bản án trước đó. Được thừa nhận bởi bên kia. Có trong văn bản công chứng hoặc chứng thực. 3.Người tiêu dùng kiện công ty có phải chứng minh lỗi không?Trả lời: Không. Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, người tiêu dùng không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của doanh nghiệp – doanh nghiệp phải chứng minh mình không có lỗi.4.Tòa án có thu thập chứng cứ thay cho đương sự không?Trả lời: Chỉ trong các trường hợp đặc biệt: khi đương sự không thể tiếp cận tài liệu chứng cứ hoặc khi chứng cứ đó thuộc về cơ quan, tổ chức có liên quan.

Vợ chồng thuận tình ly hôn thì có tiến hành thủ tục hòa giải tại Tòa án hay không?Khi vợ chồng quyết định ly hôn một cách thuận tình, nhiều người thường tự hỏi liệu có cần thực hiện thủ tục hòa giải tại Tòa án hay không. Dù có ý kiến cho rằng việc này không cần thiết và đôi bên chỉ cần nộp đơn yêu cầu Tòa án công nhận sự thuận tình, tuy nhiên, quá trình pháp lý không dừng lại ở đó.Theo quy định, Tòa án cần xem xét từng trường hợp cụ thể dựa trên tình hình thực tế của các cặp vợ chồng muốn ly hôn, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến con cái, trước khi chính thức tiến hành thủ tục hòa giải. Mục tiêu của việc hòa giải không chỉ giải quyết mâu thuẫn mà còn nhằm khuyến khích sự đoàn tụ giữa các bên, đặc biệt trong trường hợp có con cái.Vậy nên, dù vợ chồng đã thuận tình ly hôn, việc thực hiện thủ tục hòa giải tại Tòa án vẫn là bước quan trọng và bắt buộc theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo quyền lợi tối đa cho mỗi bên và làm sáng tỏ mọi thỏa thuận được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.Thủ tục tiến hành hòa giải thuận tình ly hôn tại Tòa ánĐể hiểu rõ thủ tục hòa giải trong trường hợp vợ chồng thuận tình ly hôn tại Tòa án, cần lưu ý một số bước quan trọng theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Quá trình này đòi hỏi sự chấp hành nghiêm ngặt các quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.Nộp đơn yêu cầu: Cả vợ và chồng cần nộp đơn yêu cầu Tòa án công nhận thuận tình ly hôn. Đơn này phải bao gồm các thông tin cụ thể theo Điều 362 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, như tên Tòa án, thông tin liên lạc của người yêu cầu, vấn đề cần Tòa án giải quyết, và các thông tin khác liên quan đến việc giải quyết yêu cầu.Thỏa thuận liên quan đến con cái và tài sản: Đôi bên phải cung cấp tài liệu và chứng cứ chứng minh thỏa thuận của họ về việc nuôi con và chia sẻ tài sản sau ly hôn là hợp pháp và có căn cứ.Quá trình hòa giải tại Tòa án: Tòa án sẽ tiến hành hòa giải giữa hai bên theo Điều 397. Quá trình này có thể bao gồm việc tham khảo ý kiến từ các cơ quan quản lý nhà nước và nhấn mạnh quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên trong hôn nhân và gia đình.Quyết định của Tòa án: Dựa trên kết quả hòa giải, Tòa án có thể ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn hoặc, nếu hòa giải không thành công và không có thỏa thuận về tài sản hoặc việc nuôi con, Tòa án có thể đình chỉ việc giải quyết và chuyển sang thủ tục chung.Qua các bước trên, có thể thấy rằng việc hòa giải tại Tòa án trong trường hợp thuận tình ly hôn không chỉ đơn thuần là thực hiện thủ tục pháp lý mà còn nhằm đảm bảo quyền lợi tối đa cho mỗi cá nhân và bảo vệ lợi ích của con cái (nếu có). Thủ tục này yêu cầu sự cẩn trọng và minh bạch từ cả hai bên và sự can thiệp của Tòa án để đảm bảo công bằng và tuân thủ pháp luật.Câu hỏi liên quanCâu hỏi: Khi hòa giải ly hôn, tòa sẽ hỏi gì?Trả lời: Trong quá trình hòa giải ly hôn, tòa sẽ thường hỏi về các vấn đề liên quan đến việc ly hôn, bao gồm:Lý do ly hôn: Tòa sẽ hỏi về nguyên nhân chính dẫn đến quyết định ly hôn của cặp vợ chồng. Điều này giúp xác định xem liệu có khả năng hòa giải giữa họ hay không.Quyết định chung: Tòa cũng sẽ hỏi về quyết định chung của cặp vợ chồng về tài sản, chăm sóc con cái, và các vấn đề phân chia tài sản sau ly hôn.Chăm sóc con cái: Nếu có con cái, tòa sẽ hỏi về quyết định liên quan đến việc chăm sóc con cái sau khi ly hôn, bao gồm quyền nuôi dưỡng và thời gian gặp gỡ.Tài sản và nợ: Tòa cũng sẽ hỏi về tài sản và nợ mà cặp vợ chồng có thể có và cách chia đều chúng sau ly hôn.Câu hỏi: Hòa giải ly hôn không thành là gì?Trả lời: Hòa giải ly hôn không thành nghĩa là sau quá trình hòa giải, cặp vợ chồng không thể đạt được sự thỏa thuận và quyết định ly hôn. Trong trường hợp này, vụ án ly hôn có thể tiếp tục được đưa ra tòa án để được giải quyết dưới hình thức kiện cáo ly hôn.Câu hỏi: Hòa giải ly hôn mấy lần?Trả lời: Số lần hòa giải ly hôn có thể thay đổi tùy theo quy định tại từng quốc gia hoặc khu vực. Thông thường, hòa giải ly hôn có thể được tiến hành một hoặc nhiều lần trong một vụ ly hôn. Đôi khi, sau mỗi phiên hòa giải mà các vấn đề vẫn chưa được giải quyết, vụ án ly hôn có thể tiếp tục vào giai đoạn kiện cáo ly hôn.Câu hỏi: Ý nghĩa của hòa giải trong ly hôn?Trả lời: Hòa giải trong ly hôn có ý nghĩa quan trọng trong việc thử tìm một giải pháp thỏa đáng cho cả hai bên mà không cần phải thông qua một phiên tòa ly hôn. Ý nghĩa của hòa giải bao gồm:Tiết kiệm thời gian và tiền bạc: Hòa giải có thể giúp tránh mất nhiều thời gian và tiền bạc so với việc tham gia vào các phiên tòa ly hôn kéo dài.Giữ tinh thần hòa thuận: Hòa giải có thể giúp cặp vợ chồng duy trì một tinh thần hòa thuận và giải quyết các vấn đề một cách xây dựng hơn.Tự quyết định: Hòa giải cho phép cặp vợ chồng tự quyết định về tương lai và tài sản của họ, thay vì để tòa án quyết định thay họ.Câu hỏi: Hòa giải ly hôn ở cơ sở là gì?Trả lời: Hòa giải ly hôn ở cơ sở là một quá trình hòa giải diễn ra tại cơ sở của cơ quan, tổ chức, hoặc tổ chức xã hội nào đó, thay vì tại tòa án. Các tổ chức phi chính phủ, quan chức tôn giáo, và các tổ chức xã hội có thể tham gia vào quá trình hòa giải này để giúp cặp vợ chồng đạt được sự thỏa thuận về việc ly hôn hoặc các vấn đề liên quan đến ly hôn.Câu hỏi: Thuận tình ly hôn không cần hòa giải là gì?Trả lời: Thuận tình ly hôn không cần hòa giải nghĩa là cặp vợ chồng đã đạt được sự thỏa thuận về việc ly hôn một cách tự nguyện và không cần phải tham gia vào quá trình hòa giải hoặc tòa án. Trong trường hợp này, các bên thường sẽ tự thỏa thuận về việc ly hôn, quyền nuôi dưỡng con cái, phân chia tài sản, và các vấn đề khác, và sau đó đệ trình các thỏa thuận này lên tòa án để được chấp thuận. 

Trong quá trình tố tụng hình sự, việc thay đổi người tiến hành tố tụng là một khía cạnh quan trọng nhằm đảm bảo tính vô tư và công bằng. Nguyên tắc này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên tham gia vào vụ việc. Chúng ta hãy cùng Thủ tục pháp luật xem xét quyền của các chủ thể nào được đề xuất thay đổi người tiến hành tố tụng và tại sao việc này cần được xem xét cẩn thận.Tại sao cần xem xét việc thay đổi người tiến hành tố tụng? Điều này liên quan chặt chẽ đến sự đảm bảo tính vô tư và công bằng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của họ.Quy định pháp luật tố tụng  quy định rằng người tiến hành tố tụng phải có khả năng duy trì tính vô tư và không thiên vị trong quá trình thực hiện công việc của họ. Điều này là cực kỳ quan trọng để đảm bảo rằng quyền lợi của tất cả các bên tham gia vào vụ việc đều được đối xử công bằng.Có một số tình huống cụ thể mà người tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi. Đầu tiên, nếu họ có mối quan hệ gần gũi với bất kỳ bên nào trong vụ việc đó, như là đương sự, người đại diện, hoặc người thân thích của đương sự, việc này có thể dẫn đến thiên vị và không đảm bảo công bằng trong quy trình tố tụng.Thứ hai, nếu họ đã tham gia tố tụng trong vụ việc với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, làm chứng, người giám định hoặc người phiên dịch, họ cũng cần xem xét việc từ chối hoặc thay đổi để đảm bảo không xảy ra xung đột quyền lợi hoặc độc quyền thông tin trong tố tụng.Cuối cùng, trong trường hợp có căn cứ rõ ràng cho việc họ có thể không vô tư trong khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, điều này cũng là lý do để xem xét thay đổi người tiến hành tố tụng. Tính vô tư và công bằng là nguyên tắc cốt lõi của quá trình tố tụng, và việc đảm bảo người tiến hành tố tụng tuân thủ nguyên tắc này là quan trọng để đảm bảo công lý và hợp pháp trong hệ thống pháp luật.Chủ thể có quyền đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụngQuá trình thay đổi người có thẩm quyền thực hiện tố tụng có thể xảy ra khi chính họ từ chối hoặc khi họ bị thay đổi theo đề xuất của những người được Bộ Luật Tố tụng Hình sự quy định có quyền đề nghị thay đổi. Trong trường hợp người có thẩm quyền thực hiện tố tụng cần từ chối hoặc có lý do rõ ràng khác để không tiến hành tố tụng, nhưng họ không tự từ chối, thì những người sau đây có quyền đề xuất thay đổi người có thẩm quyền thực hiện tố tụng:1.Kiểm sát viênĐây là chức vụ duy nhất trong số những người có thẩm quyền thực hiện tố tụng (bao gồm Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án) có quyền đề xuất thay đổi người có thẩm quyền thực hiện tố tụng. Quy định này phát sinh từ chức năng của Kiểm sát viên trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật trong tố tụng hình sự. Trong các trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ Luật Tố tụng Hình sự năm 2015, nơi quy định các trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người có thẩm quyền thực hiện tố tụng khi họ đồng thời có vai trò như bị hại, đương sự, người đại diện, người thân của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo; đã tham gia dưới tư cách người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án và có lý do rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không đảm bảo sự vô tư khi thực hiện nhiệm vụ, Kiểm sát viên có quyền đề xuất Thủ trưởng Cơ quan Điều tra thay đổi Điều tra viên hoặc cán bộ điều tra; đề xuất Chánh án thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm, hoặc Thư ký Tòa án.2. Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện của họBộ Luật Tố tụng Hình sự quy định quyền của các chủ thể trên để đề xuất thay đổi người có thẩm quyền thực hiện tố tụng là để đảm bảo bảo vệ quyền và lợi ích của họ trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. Họ muốn đảm bảo rằng quá trình xét xử của họ là công bằng và bình đẳng. Vì vậy, trước khi phiên tòa xét xử diễn ra, họ có quyền đề xuất thay đổi người thực hiện tố tụng nếu trong số các người thực hiện tố tụng, họ thấy không có sự vô tư, có quan hệ với các đương sự khác hoặc đã tham gia với một số vai trò tố tụng khác. Khi đó, họ có quyền yêu cầu thay đổi người thực hiện tố tụng mới.3. Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sựQuyền đề xuất thay đổi người có thẩm quyền thực hiện tố tụng có thể được thực hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong quá trình tố tụng hình sự, cho đến khi đại diện của Viện kiểm sát công bố bản cáo trạng (trong phiên tòa sơ thẩm) hoặc khi phiên tòa xét xử bắt đầu (trong phiên tòa phúc thẩm).Thời điểm thay đổi người tiến hành tố tụng Theo Điều 52 của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đặt ra các quy định cụ thể về việc thay đổi Thẩm phán và Hội thẩm trong quá trình xét xử vụ án. Các thời điểm cụ thể được quy định như sau:Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định. Trong trường hợp Thẩm phán là Chánh án Tòa án, quyết định thay đổi do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định trước khi bắt đầu xét hỏi bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. Khi xem xét thay đổi thành viên nào, các thành viên của Hội đồng xét xử được phép trình bày ý kiến của họ, và quyết định được đưa ra dựa trên đa số phiếu biểu quyết.Trong trường hợp cần phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa, Hội đồng xét xử có thể ra quyết định hoãn phiên tòa.Như vậy, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 cho phép bị cáo yêu cầu thay đổi thành viên của Hội thẩm trước hoặc trong phiên xét xử. Nếu yêu cầu được đưa ra trong phiên tòa, quyết định về việc thay đổi thành viên sẽ dựa trên sự biểu quyết của Hội đồng xét xử, và nếu cần thiết, phiên tòa có thể được hoãn lại để thực hiện thay đổi này. Điều này bảo đảm quyền của bị cáo được đối xử công bằng và bình đẳng trong quá trình xét xử vụ án hình sự.Kết luậnViệc quyền đề xuất thay đổi người tiến hành tố tụng là một phần quan trọng của hệ thống tố tụng hình sự để đảm bảo công bằng và tính vô tư trong quy trình tố tụng. Các chủ thể như bị cáo, người bảo vệ quyền của bị hại, và người bị tạm giữ cần có quyền yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng nếu họ thấy có các yếu tố gây thiên vị hoặc không đảm bảo công bằng. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng hệ thống pháp luật hoạt động một cách công bằng và bảo vệ quyền của tất cả mọi người. 

Khi nào người tiến hành tố tụng dân sự phải bị thay đổi ?Quy định về việc thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự được xác định trong các trường hợp sau đây:Người tiến hành tố tụng là người cùng là bị hại, đương sự, người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo: Trong tình huống này, người tiến hành tố tụng cần từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi để đảm bảo tính công bằng và tránh xung đột lợi ích.Người tiến hành tố tụng đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó: Nếu người tiến hành tố tụng đã có sự tham gia khác trong vụ án, quy định này yêu cầu họ từ chối hoặc bị thay đổi để tránh xung đột và đảm bảo tính khách quan.Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ: Nếu có bất kỳ căn cứ nào cho việc người tiến hành tố tụng có thể không thực hiện nhiệm vụ một cách vô tư và công bằng, họ cũng cần từ chối hoặc bị thay đổi.Quy định này nhằm đảm bảo tính khách quan và công bằng trong quá trình tố tụng dân sự.(Điều 49, 51, 52, 53, 54 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015)Người tiến hành tố tụng dân sự có vai trò gì?Người tiến hành tố tụng dân sự đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính công bằng và công lý trong hệ thống pháp luật. Trách nhiệm của họ được quy định trong Điều 13 của Bộ luật Tố tụng dân sự và bao gồm các điểm sau:Tôn trọng nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân: Người tiến hành tố tụng phải đảm bảo tính tôn trọng và công bằng đối với tất cả các cá nhân, không phân biệt địa vị xã hội hay tài sản, và phải chấp nhận sự giám sát của nhân dân đối với hoạt động của họ.Chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình: Người tiến hành tố tụng phải tuân thủ quy định của pháp luật và đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của họ. Trong trường hợp vi phạm pháp luật, họ có thể bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.Giữ bí mật nhà nước, bí mật công tác, và bí mật đời tư của các đương sự: Người tiến hành tố tụng phải tuân thủ quy định về bảo mật thông tin nhà nước, công tác, và đời tư của các đương sự theo quy định của pháp luật.Bồi thường thiệt hại nếu có hành vi trái pháp luật gây thiệt hại cho cá nhân, cơ quan, tổ chức: Trường hợp người tiến hành tố tụng dân sự có hành vi vi phạm pháp luật và gây thiệt hại cho người khác, họ phải bồi thường cho người bị thiệt hại và có trách nhiệm bồi hoàn cho Toà án theo quy định của pháp luật.Những trách nhiệm này nhằm đảm bảo tính công bằng và tuân thủ luật pháp trong hệ thống pháp luật công bằng và công lý.(Điều 13 Bộ luật Tố tụng dân sự)Thủ tục thay đổi người tiến hành tố tụng dân sựQuá trình thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự trong hệ thống pháp luật được quy định cụ thể bởi Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và bao gồm các quy định sau:Trường hợp chung thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự: Người tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong các tình huống sau đây:Họ đồng thời là đương sự, người đại diện, người thân thích của đương sự.Họ đã tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch trong cùng vụ việc đó.Có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.Trường hợp thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân: Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong các tình huống sau đây:Thuộc một trong những trường hợp chung thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự.Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau; trong trường hợp này, chỉ có một người được tiến hành tố tụng.Họ đã tham gia giải quyết theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm hoặc tái thẩm vụ việc dân sự đó và đã ra bản án sơ thẩm, bản án, quyết định phúc thẩm, quyết định giám đốc thẩm hoặc tái thẩm, quyết định giải quyết việc dân sự, quyết định đình chỉ giải quyết vụ việc, quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, trừ trường hợp là thành viên của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao thì vẫn được tham gia giải quyết vụ việc đó theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm.Trường hợp thay đổi Thư ký Tòa án, Thẩm tra viên: Thư ký Tòa án, Thẩm tra viên phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong các tình huống sau đây:Thuộc một trong những trường hợp chung thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự.Họ đã là người tiến hành tố tụng trong vụ việc đó với tư cách là Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên.Là người thân thích với một trong những người tiến hành tố tụng khác trong vụ việc đó.(Điều 52, 53, 54 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015)Ai có thẩm quyền thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự?Trong quá trình tố tụng, việc thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự được quy định cụ thể về thẩm quyền của các cơ quan và tổ chức như sau:Thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra: Điều tra viên và Cán bộ điều tra phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong các trường hợp sau đây:Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật Tố tụng hình sự.Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên hoặc Thư ký Tòa án.Quyết định thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra do Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra quyết định.Thay đổi Kiểm sát viên: Việc thay đổi người tiến hành tố tụng là Kiểm sát viên trước khi mở phiên tòa do Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp được phân công giải quyết vụ án quyết định. Kiểm sát viên bị thay đổi là Viện trưởng Viện kiểm sát thì do Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp quyết định.Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm: Việc thay đổi người tiến hành tố tụng là Thẩm phán, Hội thẩm trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định. Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.Thay đổi Thư ký Tòa án, Thẩm tra viên: Việc thay đổi người tiến hành tố tụng là Thư ký Tòa án trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định. Việc thay đổi Thư ký Tòa án tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định.(Điều 51, 52, 53, 54 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015)Câu hỏi thường gặpAi được coi là người tiến hành tố tụng?Người tiến hành tố tụng dân sự là cá nhân hoặc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn liên quan đến việc giải quyết vụ việc dân sự, thi hành án dân sự, hoặc kiểm sát việc tuân thủ luật pháp trong quá trình tố tụng dân sự.Phải là công chức mới có thể trở thành người tiến hành tố tụng hay không?Phần lớn người tiến hành tố tụng là các công chức nhà nước. Tuy nhiên, hội thẩm nhân dân có thể không phải là công chức nhà nước. Các công chức này đại diện cho các cơ quan thực hiện nhiệm vụ giải quyết vụ việc dân sự và đảm bảo tính công bằng trong quá trình tố tụng.Nhiệm vụ và quyền hạn của thẩm tra viên là gì?Thẩm tra viên có các nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:Thẩm tra hồ sơ vụ việc dân sự sau khi bản án hoặc quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Việc này thường được tiến hành theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.Kết luận và báo cáo kết quả thẩm tra, đồng thời đề xuất phương án giải quyết vụ việc dân sự cho chánh án của tòa án.Thu thập tài liệu và chứng cứ có liên quan đến vụ việc dân sự.Hỗ trợ thẩm phán trong việc thực hiện các hoạt động tố tụng để giải quyết vụ việc dân sự.Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.Thông qua việc thẩm tra, thẩm tra viên đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo tính công bằng và tuân thủ luật pháp trong quá trình tố tụng dân sự.Trường hợp nào phải thay đổi người tiến hành tố tụng dân sự?Người tiến hành tố tụng dân sự phải bị thay đổi trong các trường hợp sau đây:Họ đồng thời là đương sự, người đại diện, người thân thích của đương sự.Họ đã tham gia với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch trong cùng vụ án đó.Có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không đảm bảo tính vô tư trong khi làm nhiệm vụ.Thời điểm thay đổi người tiến hành tố tụng ?Thẩm quyền và thủ tục thay đổi người tiến hành tố tụng diễn ra ở hai thời điểm chính:Trước phiên tòa: Thay đổi người tiến hành tố tụng thường được quyết định và thực hiện trước khi diễn ra phiên tòa.Tại phiên tòa: Có trường hợp việc thay đổi người tiến hành tố tụng diễn ra tại phiên tòa do các vấn đề mới nảy sinh hoặc yêu cầu của các bên tham gia vụ án.Viện trưởng Viện kiểm sát bị thay đổi thì ai có quyền quyết định ?Nếu người bị thay đổi là Viện trưởng Viện kiểm sát, thì quyền quyết định việc thay đổi này thuộc về Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên, người đứng đầu cấp trên của Viện kiểm sát bị thay đổi. Việc này đảm bảo tính độc lập và công bằng trong việc xem xét và thực hiện thay đổi người tiến hành tố tụng

Án phí là một khoản bắt buộc phải được đóng cho ngân sách Nhà nước, nhằm đền bù một phần các chi phí tố tụng mà Nhà nước phải chi trả để xử lý vụ án theo yêu cầu của các bên liên quan. Ngoài án phí, đương sự khi khởi kiện còn phải thanh toán một khoản tiền tạm ứng án phí cho tòa án sơ thẩm và tòa án phúc thẩm.1. Tạm ứng án phí là gì?Theo Điều 143 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, tiền tạm ứng án phí chia thành hai phần: tiền tạm ứng án phí sơ thẩm và tiền tạm ứng án phí phúc thẩm.Tương tự, Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 cũng quy định về tạm ứng án phí và tạm ứng lệ phí Tòa án. Số tiền này gồm tạm ứng án phí sơ thẩm và tạm ứng án phí phúc thẩm.Tạm ứng lệ phí giải quyết việc dân sự bao gồm tạm ứng lệ phí sơ thẩm và tạm ứng lệ phí phúc thẩm, đối với những trường hợp mà quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm được kháng cáo theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.2. Khi nào được hoàn lại tiền tạm ứng án phí?Dựa theo Điều 144 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, việc xử lý tiền tạm ứng án phí và tiền tạm ứng lệ phí trong quá trình tố tụng dân sự được thực hiện như sau:– Toàn bộ số án phí và lệ phí thu được phải được nộp đầy đủ và đúng thời hạn vào ngân sách nhà nước tại kho bạc nhà nước.– Số tiền tạm ứng án phí và tạm ứng lệ phí sẽ được nộp cho cơ quan thi hành án có thẩm quyền, sau đó gửi vào tài khoản tạm giữ tại kho bạc nhà nước. Số tiền này sẽ được rút ra để thực hiện thi hành án theo quyết định của Tòa án.– Người đã nộp tiền tạm ứng án phí và tiền tạm ứng lệ phí phải chịu án phí và lệ phí. Khi bản án hoặc quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật, số tiền tạm ứng đã thu được sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước.– Trong trường hợp người đã nộp tiền tạm ứng án phí và tiền tạm ứng lệ phí được hoàn trả một phần hoặc toàn bộ theo quyết định của Tòa án, cơ quan thi hành án đã thu tiền tạm ứng án phí và tiền tạm ứng lệ phí sẽ tiến hành thủ tục trả lại số tiền này cho họ.– Nếu việc giải quyết vụ việc dân sự bị tạm đình chỉ, thì số tiền tạm ứng án phí và tiền tạm ứng lệ phí đã nộp sẽ được xử lý lại khi vụ việc được tiếp tục giải quyết.Tóm lại, tiền tạm ứng án phí được nộp vào ngân sách nhà nước tạm thời để đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra. Sau khi có quyết định của Tòa án, đương sự sẽ được hoàn lại số tiền tạm ứng.4. Mức tạm ứng án phí tại tòa án hiện nay là bao nhiêu?Cụ thể, tại Điều 7 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14, mức tạm ứng án phí và tạm ứng lệ phí của Tòa án được quy định như sau:– Mức tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm trong vụ án hình sự bằng mức tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm.– Mức tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự, khi không có giá trị ngạch, bằng mức án phí dân sự sơ thẩm không có giá trị ngạch. Trong trường hợp vụ án dân sự có giá trị ngạch, mức tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm sẽ bằng 50% mức án phí dân sự sơ thẩm có giá trị ngạch mà Tòa án dự tính theo giá trị của tài sản có tranh chấp do đương sự yêu cầu giải quyết. Tuy nhiên, mức này tối thiểu không thấp hơn mức án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự không có giá trị ngạch.– Mức tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm trong vụ án dân sự bằng mức án phí dân sự phúc thẩm.Như vậy, tiền tạm ứng án phí được nộp tạm thời vào ngân sách nhà nước. Sau khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với vụ việc, đương sự có thể được hoàn lại một phần hoặc toàn bộ số tiền tạm ứng.Kết luận Đương sự trong vụ án dân sự sẽ được hoàn lại tiền tạm ứng án phí sau khi quyết định của Tòa án có hiệu lực hoặc khi vụ việc bị tạm đình chỉ và sau đó được tiếp tục giải quyết. Quy định này đảm bảo tính công bằng và đảm bảo rằng đương sự không phải gánh chịu nhiều khoản phí không cần thiết trong quá trình tố tụng dân sự. Nếu có thắc mắc khác liên quan đến tạm ứng án phí, lệ phí, bạn có thể truy cập Thủ tục pháp luật để cập nhật thông tin và hướng dẫn chi tiết.